Accesos directos a las distintas zonas del curso

Ir a los contenidos

Ir a menú navegación principal

Ir a menú pie de página

Guias de los Idiomas>> 2023>> Online

Modalidad On-Line - EUSKERA INTERMEDIO B1

2022/2023 / Código de idioma : 04930023

Modalidad On-Line - EUSKERA INTERMEDIO B1

CONTENIDOS

Temario

Competencias gramaticales

Exponentes textuales 

A continuación, los exponentes textuales que el usuario deberá utilizar en este nivel:

1. Plan general  

•Orales. Escritos. 

•Tema: conocido, referido a un suceso, cercano para el enunciador y para el destinatario, tanto en lo referente al tiempo como a los conocimientos. Perteneciente al mundo real, físico o concreto. 

            •Estructura: 

2. Interactividad                     

•Deícticos:  

              Personales (primera y segunda persona del verbo, pronombres personales, plural de proximidad: -ok) 

                        Temporales (adverbios de tiempo: orain, gero, gaur, atzo, bihar, iaz, hurrengoan, datorren urtean) 

                        Espaciales (adverbios de lugar: hemen, hor, han, hementxe, hortxe, hantxe)

•Preguntas

3. Secuencias  

• Dialogal (conversación)

• Expositiva (descripción, explicación...)

• Narrativa (narración)

• Prescriptiva (instrucciones, órdenes...)

4. Conexión

Organizadores del texto (conectores, etc.) en textos orales y en textos escritos.

Organizadores del discurso oral: bueno...; bada...; zera...; bale, bueno, ezta?, begira, tira, aizu, bai.

Conectores:   

Copulativos: eta, ere, baita... ere, bai... eta, baita... ere, ezta... ere, ez... eta, ezta... ere, behintzat, gainera

Adversativos: baina, ordea 

Temporales: behin batean, ondoren, halako batean, goizean, arratsaldean, orduan, gero, baino lehen, gaur egun, gaurkoz, oraingoan, azkenean, bitartean, harrezkero, garai hartan, aurretik, eta gero, geroztik, handik aurrera…

Disyuntivos: bestela, ala.

Consecutivos: -eta, hau dela eta, hortaz, beraz, horrela, bada, horregatik

Causales: Zeren, izan ere.

Reformuladores:

                        • Explicativos: alegia, hau da

                        • De rectificación: hobeto esan

                        • De síntesis: ondorioz, azken batean

Indicadores de orden: lehenengo, lehenik, ondoren, gero, jarraian, amaitzeko, bukatzeko, alde batetik, bestetik, azkenik, bestalde 

Para concretar o poner ejemplos: adibidez, esaterako

Puntuación

El usuario independiente desarrollará a menudo exposiciones y relatos; por tanto, deberá incrementar la cantidad de organizadores textuales (disyuntivos, consecutivos, causales...) y sus textos escritos serán cada vez más ricos (con un uso cada vez mayor de adverbios y adjetivos...). Todo ello repercutirá en que la sintaxis vaya ganando en complejidad.  

            • Signos de interrogación y de exclamación

            • Dos puntos: en listados, encabezamientos de mensajes, para expresar las horas, para aclarar, demostrar o resumir la primera parte de la oración, delante de citas literales        

            • Punto: al final de frases y expresiones simples; para sustituir la marca numeral ordinal «garren»; en las cifras superiores a un millar; en algunas abreviaturas

            • Puntos suspensivos: para indicar que una frase se deja sin terminar

            • Coma: 

                        • en listados de contenidos complementarios, para indicar fechas, después de algunas oraciones compuestas (temporales, concesivas...) o para indicar vocativos

                        • después de organizadores del texto (ondoren, adibidez, atzo…)

                        • en incisos  

5. Cohesión nominal  

Mecanismos de repetición

            • Referencias (anáforas y catáforas)

            • Sustitución léxica (sinónimos, hiperónimos)

            • Elipsis 

            • Definición (determinantes)  

6. Cohesión verbal  

•Formas verbales en exposiciones y relatos

•Procesos de segundo plano

En exposiciones

presente puntual («dator»)

presente imperfecto («etortzen da»)

En relatos

pretérito puntual («zetorren»)

pretérito imperfecto («etortzen zen»)

•Procesos de primer plano

En exposiciones

presente perfecto («etorri da»)

                                   En relatos

pretérito perfecto («etorri zen»)

•Formas verbales de acción

•Formas verbales imperativas (en infinitivo y conjugadas)

•Presente-futuro («etorriko  da»)

•Otras formas verbales

7. Voces enunciativas

Recursos para expresar los enunciados de las voces que aparecen en el texto: estilo directo, estilo indirecto y estilo indirecto libre.

            Subordinación

                        Subordinadas sustantivas

                        Completivas: -(e)la, -(e)nik, -t(z)eko

                        Preguntas indirectas: -(e)n

            Aspectos ortográficos

                        Guión largo

                        Comillas

            Locuciones 

                        Urliak dioenez I esaten duen bezala

                        Urliaren arabera  

8. Modalización

            Formas verbales: uste izan, pentsatu, jakin, iruditu

            Adverbios: agian, beharbada, ziur, seguru, jakina, noski

            Partículas omen, ote.

            Adjetivos; marcas de grado y cuantificadores (de refuerzo o de atenuación)

            Formas verbales: locuciones verbales (behar izan, nahi izan, nahiago izan...)

            Frases formadas con adjetivos: adjetivo + -t(z)ea

            Formas verbales: locuciones verbales (ahal/ezin izan, nahi izan...)

                                   KE, presente sin aspecto («etor daiteke»)

            Verbos: gustatu, poztu, estimatu, damutu, lotsatu, atsegin izan, gogoko izan, maite izan, merezi izan, damu izan, beldur izan, lotsa izan...

            Adverbios: zorionez, zoritxarrez, tamalez...

            Adjetivos: ederra, polita, txarra, itsusia, 

            Sufijo: -garri

            Expresiones

                        • Oraciones exclamativas

                        • Nire ustez  

 

  1. Aspectos fonológicos

• Conocer y pronunciar las vocales y las consonantes del euskera.

•Fonemas sibilantes del euskera: /tz/, /tx/, /ts/, /z/, /s/, /x/

•Procesos fonológicos

                        • Palatalización (/is/>(ix): isilik >(ixilik), /in/>(iñ): mina> (miña…)

                        • Epéntesis vocálica: /e/ Epéntesis consonántica: /r/ (hirurehun, lauretan…)

                        • Asimilaciones y elipsis: ez dira/ (eztira), ez naiz/ (enaiz), 

•Diptongos: /ai/ aizu, /ei/ zein, /oi/ goi, /au/ auzo, /eu/ euri.

•Hiatos

•Cambios fonéticos: 

                        • Palatalización

                        • Ensordecimiento: bdp/ptk

•Entonación: nombres y apellidos, nombres de lugares... Entonación de las oraciones simples

• Doble acentuación de las palabras largas en euskera (osásuná, emákumeá…)

2.- Aspectos ortográficos

• Ortografía:

Alfabeto del euskera

Vocal antes de la «r» en los préstamos antiguos: arropa, errege, erloju…

Grafías «nb» y «np»

Cómo escribir las horas declinadas en el caso absoluto

Fonemas sibilantes del euskera: /tz/, /tx/, /ts/, /z/, /s/, /x/

Adecuación de los préstamos: funtzionario, erresistentzia…

Expresar palatalización de nombres y adjetivos: -dd-, -ll-, -tt-

Grafía h (hau, harri, ahal…)

Escritura de exónimos habituales (Erroma, Bartzelona, Madril, Pirinioak…)

Escritura de números (bi kilo eta erdi), ordinales (8.a…) y fechas (2008ko…)

Uso de mayúsculas y minúsculas

Ortografia del exponente lingüístico (-(e)z gero…)  

  

• Puntuación

            Signos de interrogación y de exclamación

                        - Diversas expresiones: Hau hotza! Zer berri?

            Dos puntos

                        - Listados: Erosketak: ogia, esnea…

                        - Encabezamientos de mensajes: Arreba maitea:

                        - Expresar la hora: 7:15ean dator autobusa.

                        - Aclarar, demostrar o resumir la primera parte de la oración: Jendea berokia jantzita dabil: hotz egiten du.

                        - Para introducir citas textuales: Maisuak zera esan zion: isildu!

            Punto

                        - Al final de frases y expresiones simples: Aitor naiz.

                        - Indicar «garren» en numerales ordinales: XX. mendean…

                        - Cifras superiores a un millar: 5.654

                        - En abreviaturas: Or. (orrialdea); etab. (eta abar)

            Puntos suspensivos

                        - Para indicar que una frase se deja sin terminar: Erosketak: ogia, esnea…

            Coma

                        - Listados de contenidos complementarios: Ogia, esnea, dilistak…

                        -  Expresar fechas: Donostian, 2003ko uztailaren 2an.

                        - Después de oraciones subordinadas (temporales, concesivas...) en oraciones compuestas: Etortzen denean, esango diogu.

                        - Tras vocativos, cuando van a al principio o al final de la frase: Ekarri, Idoia, eskuan daukazuna! Jon, etorri hona!

                        - Después de organizadores del texto (ondoren, adibidez, atzo…): Atzo, auzoko tabernan…

                        - En oraciones distributivas (bai…., bai…; ez…, ez…, eta abar): Guk bai ardoa, bai sagardoa edan genituen.

                        - Cuando se utilizan los incisos: Kontu honek, noski, hankaz gora jarri du proiektua. Bihar, lagunekin batera, mendira noa.  

            Comillas

                        - Para indicar alias o nombres de animales y para transcribir palabras en lengua extranjera: «Kide» izena du gure behorrak. «Car» hitza autoa da ingelesez. 

3.- Aspectos semánticos y léxicos

            • Indicadores o exponentes funcionales utilizados con más frecuencia

            • Léxico habitual de las situaciones que se trabajan

            • Sinónimos y antónimos de uso frecuente

4.- Aspectos morfosintácticos

 4.1.- Sintagma nominal

Declinación  

Definido singular, definido plural e indefinido

• Absoluto   NOR

• Ergativo   NORK

• Partitivo   ZERIK

• Dativo    NORI

• Inesivo    NON

• Genitivo de posesión NOREN

• Adlativo   NORA

• Adlativo destinativo   NORANTZ

• Motivativo   ZERGATIK, NORENGATIK

• Ablativo   NONDIK

• Sociativo   NOREKIN

• Genitivo espacial y temporal NONGO

• Adlativo terminal NORAINO

• Destinativo   NORENTZAT

• Instrumental   ZERTAZ

Declinación de sustantivos animados (singular, plural e indefinidos)

                        • Inesivo: NORENGAN (Maiterengan, haurrarengan, haurrengan…)

                        • Adlativo: NORENGANA (ama(ren)gana, lagunengana…)

                        • Ablativo: NORENGANDIK (lagunengandik, lagunarengandik…)

                        •Adlativo terminal: NORENGANAINO (alabarenganaino,  Ikerrenganaino…)

                        • Adlativo destinativo: NORANTZ/NORAT/NORENGANANTZ

Sustantivos

• Comunes y propios

• Animados e inanimados

• Contables e incontables

• Plural de proximidad: -ok

Interrogativos

• Nor (nork, nori, noren, norekin, norengan)

• Zer (zerk, zertaz, zeri buruz, zertan, zer ordutan, zer ordutatik zer ordutara, zergatik, zertarako)

• Non (nongoa, nora, nondik)

• Noiz (noiztik, noizko, noiz arte)

• Nola, Nolakoa

• Zenbat (zenbatek)

• Zertan

 • Zerez, zerezko

• Zein (zeinek, zeini…)

• Zeren aldeko, zeren kontrako, zeri buruzko, zein egunetako…

Pronombres

• Pronombres personales: ni, zu, gu…

• Demostrativos: hau, hori, hura, hauek, horiek, haiek

• Pronombres indefinidos:

Zerbait, norbait, zerbaitek, norbaitek, zerbaiti, norbaiti

Inor ez, ezer ez, inork ez

                        • Pronombres indefinidos: edozein, edozeinek, edonor, edonork, edozer…

                        • Reflexivos: NOREN + BURUA (ez du bere burua onartzen…)

                        • ELKAR en los casos absoluto, dativo, sociativo y genitivo: elkar ikusi dugu. Elkarrekin etorri gara. Elkarren ondoan eseri gara…  

Complementos de nombre

Noren y Nongo 

Determinantes

Definidos

• Artículos:

Definidos (-a/-ak)

Indefinidos (bat/batzuk)

• Demostrativos: hau, hori, hura, hauek, horiek, haiek, honengana, hauengana, honengan, hauengan…

Numerales

• Definidos

Números: 0-100; 0-1.000…; fracciones: bosten bat, bost seiren…; tantos por ciento y porcentajes

Ordinales: lehena, bigarrena…

Medidas: kilo bat, kilo bat eta erdi, litro bat…

Unidad de tiempo: lau ordu…   

Generales: oso, guztia, dena

Distributivos: -NA (bana, bina…); -NAKA (seinaka etorri dira…); -KO (liburu bakoitzeko…)  

• Indefinidos: asko, gutxi, batzuk, zenbait, nahiko(a), horrenbeste, pixka bat, makina bat, hainbat…

Adjetivos

Tipos:

                                   • Simples: eder, polit, itsusi…

• Adjetivo huts (kafe hutsa, alkohol hutsa, poltsa hutsa…)

                                   • Distinguir entre Nola y Nolakoak

                                   • Expresiones: -arena egin

                        Cuantificadores:

• Suficiencia (oso, nahiko, izugarri, samarra, hutsa…)

• Mediante repetición: txiki-txikia…

• Mediante sufijos: -egi, -ago, en

                        Complementos de nombre

                                   • Nominalización + -(e)ko: zuloak egiteko gailua…

                                   • Cuantificador + sustantivo + -(e)ko: bi urteko umea…  

                        Aposición

                                   Aposición no especificativa, cuando NOR es un sintagma nominal

                                   Aposición no especificativa, cuando la aposición es una oración subordinada y, principalmente, en el caso NOR (Amaia, nirekin bizi dena, gaixotu egin da…)

Adverbios

• Adverbios de lugar: hemen, hor, han…

• Adverbios de tiempo: gaur, atzo, bihar, etzi, orain, gero, lehen, noizean behin, behin…

• Adverbios de modo: gaizki, txarto, ondo, poliki…

• Adverbios de duda: agian, badaezpada, dudarik gabe, noski, antza, dirudienez, itxuraz, zalantzarik gabe, ziur asko…

• Cuantificadores: batere, erabat, guztiz, ia-ia, izugarri, ikaragarri, zeharo

Formados por posposiciones:

                        • Los que exigen NOR o partitivo: -rik gabe, ezean

                        • Los que exigen NOREN: aurre, atze, azpi, barru, gain, ondo, alde, arte, aurka, inguru, pare, esker, menpe, orde

                        • Los que exigen NORI: esker, buruz

                        • Con instrumentales: (zerez) gain(era), bestalde(an) • Temporales (hemendik aurrera, handik aurrera, barru…)         

Algunas expresiones: gutxi gorabehera

            Grado de expresividad

• Cuantificadores: oso, nahiko, erabat…

• Repetición: poliki-poliki, txiki-txiki…

• Juegos de palabras: plisti-plasta, tipi-tapa…

Formación de palabras

Palabras compuestas

                        • Sustantivo + sustantivo: seme-alabak, aitona-amonak, patata-tortilla…

                        • Sustantivo + adjetivo: sudurluze, ipurterre…

                        • Composición de palabras: aldi, toki, alde, leku, gabe, zain                                              

                        Derivación: sufijos

• -ari (kirolari…)

• -aro (urtaro…)

• -dun (txapeldun…)

• -gailu (garbigailu…)

• -garren (zortzigarren…)

• -garri (interesgarri…)

• -gile  (etxegile…)

• -ka (korrika…)

• -keria (kirtenkeria…)

• -le (idazle…)

• -men/pen (laburpen…)

• -ro  (astiro, berriro…)

• -tar (zarauztar…)

• -tasun  (edertasun…)

• -tegi (barnetegi…)

• -ti (kakati…)

• -txo (loretxo…)

• -tzaile (zulatzaile…)

 

            Prefijos: aurre-, kontra-, ez- 

            Préstamos (bioklima, termometro…)  

 

4.2 - Verbo

Características

Verbos transitivos e intransitivos

• Jonek sartu du autoa / Jon sartu da 

Conjugados y sin conjugar

• Etorri naiz, egin dut…

• Etortzea, egiteko, eramanda, ikusita.

Verbos perifrásticos

•Joan da, etorri da, eraman du

Verbos sintéticos

• Doa, dator, darama

Aspecto

Presente perfecto:    joan naiz

Presente imperfecto:    joaten naiz

Futuro:     joango naiz

Pretérito perfecto: joan nintzen

Pretérito imperfecto: joaten nintzen

Presente puntual:   ikasten ari naiz, dago, dauka

Pasado puntual:  egiten ari nintzen

Sintéticos: nabil, zabiltza, nenbilen, zenbiltzan

                        Aspecto de las locuciones verbales: bizi izan, ari izan, behar izan, balio izan, nahi izan, ahal izan eta ezin izan

                        Algunas locuciones verbales: logura naiz / logurak nago, gose naiz / goseak nago…

Modo

Presente de indicativo

• NOR:   izan, egon, joan , ibili, etorri

• NOR-NORK:   ukan, eduki, jakin,eraman, ekarri, esan (diot), iruditu (dirudi)

• NOR-NORI:   zait, zaizkit… (3ª persona)

• ZER-NORI-NORK: diot, didazu…

Pretérito de indicativo

• NOR:    izan, egon, joan, ibili, etorri.

• NOR-NORK:   ukan, eduki, jakin, eraman, ekarri, esan (nioen), iruditu (zirudien)

• NOR-NORI: zitzaidan, zitzaizkidan…

• NOR-NORI-NORK: nion, nizkion…

Potencial

• Ahal izan

• Ezin izan

• Potencial presente: naiteke, zaitezke…

• Auxiliar NOR-NORK; NOR en 3ª persona (dezakegu, ditzakegu…)  

Imperativo

• Participio perfecto:  Etorri! Segi!

• NOR:  izan (zaitez, zaitezte) y los sintéticos (zoaz, zoazte, zatoz, goazen, zatozte…)

• NOR-NORK: ukan (ezazu, itzazu…)

• ZER-NORI-NORK: galdeiozu, esaiozu…

• 3ª persona del imperativo (doala, dagoela…)

                        Nominalización de verbos:

                        -t(z)ea, con los verbos espero, erabaki y pentsatu: harekin joatea erabaki dugu…

                        -t(z)eko prest, gogoa, beldurra, asmoa (joateko prest, egiteko gogoa…)

                        -t(z)en utzi, (etxeko lanak egiten utzi dugu…)

                        -t(z)eak,

                        -t(z)eari (hori esateak sutan jartzen nau…; erretzeari utzi dio…)

                        -t(z)earen,

                        -t(z)earekin,

                        -t(z)eaz (egitearen garrantziaz, egitearekin batera, egiteaz…)

            Otros usos:

                        • Tiempo meteorológico: euria / elurra… ari du. Haizea dabil…

4.3.- Sintaxis

Oración simple 

Oraciones interrogativas. 

                        • Elemento inquirido en las oraciones interrogativas

                        • Partícula al: entre el verbo principal y el auxiliar (berak egin al zuen?...)

 Oraciones enunciativas

• Afirmativas. Elemento inquirido en las oraciones afirmativas.

• Negativas. Elemento inquirido en las oraciones negativas.

Oraciones exclamativas

• Formadas por medio de demostrativos: Hau hotza!

• Por medio de interrogativos:

ZER / ZEIN itsusia (den)!

NOLAKO aurpegia (duen)!

ZENBAT dituen!

                        • Afirmativas:

                                   • BAI polita (dela)! • BAIETZ etorri!

                        • Negativas;

                                    • EZTA pentsatu ere! • EZETZ irabazi!

                        • Eskerrak!

Oraciones imperativas

                        • Zatoz azkar! Geldi hor!

                        • Ez egin hori!

            Partículas omen, ote

Oraciones compuestas 

Coordinadas

• Copulativas: eta; ez bakarrik… ere (ez bakarrik Mikel, beste guztiak ere…)

• Disyuntivas: ala, edo, bestela

• Adversativas: baina, baizik, ordea

• Distributivas: bai… bai (bai ostiralean, bai larunbatean…); ez… ez (ez bihar, ez etzi…); (alde) batetik… bestetik

Subordinación

• Subordinadas sustantivas

-tzea.

-t(z)en (sagar-tarta egiten dakit)

• Completivas: -(e)la

• Preguntas indirectas: -(e)n

• Obligación o prohibición: -tzeko

                                   • De relativo

                                               • Con referente declinado: NOR, NORK, NORI, NOREN… (janaria  erosten duen mutikoa/mutikoari…)

                                               • Sin referente o sin referente declinado

                                   • Comparativas:

                                               • Igualdad: bezala / bezalako

            • Desigualdad: baino…-ago, baino…gehiago / gutxiago

            • Superlativas: -rik… -enak

            • Románicas: gero eta… -ago (gero eta gazteago zaude…); hain, hainbeste (Ez dira hain onak. Ez dugu hainbeste jan behar…)

• Oraciones condicionales reales: 

                                               –ba, baldin ba- y ezean  (ostiralean bada, joango naiz…; ikusiko banu, ezagutuko nuke. Ikusi banu, ezagutuko nuen; etorri ezean, ez duzu ikusiko)

                                               Verbo sin conjugar: - (e)z gero (nahi izanez gero)

                                   • Temporales

                                               De simultaneidad: -nean; -(e)n guztietan, gehienetan, bakoitzean, t(z)ean, bezain laster 

                                               De anterioridad: aurretik; -t(z)erakoan

                                               De posterioridad: ondoren; eta gero; participio + orduko

                                               Indicadores de duración: -arte; bitartean; -(e)netik 

                                   • Finales: …t(z)era, …-t(z)eko, -tzeko asmotan

                                   • Causales: …-(e)lako; dela-eta; -t(z)eagatik…; -(e)nez gero;

                                   • Concesivas:

                                   Nahiz eta; nahiz eta… -en; 

                                   Participio + -TA ERE (Mesedez eskatuta ere…)

                                   Participio + ARREN (Etorri arren, ez zuen ikusi…)

                                   • Modales:

                                               1. -(e)n bezala / -(-(e)n)bezalakoa 

                                               2. -(e)n neurrian 

                                               3. -(e)n moduan; -(e)n eran, -(e)nez, -(e)naren arabera